Cumhuriyet Döneminde Coğrafya
Türkiye’nin Yükseköğretim kurumlarında coğrafya eğitim ve öğretimi 19. Yüzyılının ikinci yarısından beri yapılmaktadır. Ancak, cumhuriyete kadar geçen yıllarda coğrafya öğretimi yer adları saymak ve istatistiki bilgiler vermekten öteye geçememiştir.
Türkiye’de modern coğrafyanın kuruluşu ve öğretimi cumhuriyet döneminde, özellikle 1933’ü izleyen yıllarda başlamıştır. Asıl ve dönemin en önemli gelişmesi, 1941 yılında Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesinde yapılan Birinci Coğrafya Kongresi kararları ile kendini göstermiştir. Bu tarihten 1981 yılına kadar geçen sürede coğrafya konularında özgün eserler verilmiş, çok sayıda dergi ve ders kitabı yayınlanmıştır. Söz konusu bu dönemde coğrafya öğretimi öncelikle İstanbul Darülfünun’da (İstanbul Üniversitesi), ardından Atatürk’ün isteğiyle Ankara’da kurulan Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesinde ve de dönemin sonlarına doğru 1974 yılında Atatürk Üniversitesi'nde ve 1980 de Ege Üniversitesi’nde coğrafya bölümlerinde yapılmıştır. Yani 1981 YÖK Yasası öncesi Türkiye’de sadece dört tane coğrafya bölümü bulunmaktaydı.
TÜRKİYE'DE ÇAĞDAŞ COĞRAFYANIN KURULUŞU
Akademik bir disiplin olarak olarak çağdaş coğrafyanın gelişme tarihi nispeten kısadır. Coğrafyanın temelleri batı ülkelerinde rastlanan eğilimlere uygun olarak atılmıştır. Özellikle Fransa ve Almanya’nın coğrafya ekollerinin etkisinin payı büyük olmuştur. Türkiye'de bilimsel coğrafyanın yerleşmesi yolundaki çabalar yurt dışından getirilen coğrafya profesörleri ile başlamış ve daha sonra yurt dışında eğitim görerek yetişmiş Türk coğrafyacılarının üniversitede istihdamı ile sürmüştür.
Cumhuriyet Döneminde modern coğrafyanın kuruluşunda ve ileriye taşınmasında büyük rol oynayan kişilerden birisi olan Sırrı Erinç, Türk Coğrafyasının gelişim sürecini analiz ederek dört aşamadan geçtiğini belirtmiştir. Erinç’in analizine göre Türkiye’de coğrafyanın geçirmiş olduğu evreler ve tarihleri şu şekildedir.
- Modern coğrafya öncesi: 1915’den önceleri,
- Modern coğrafyanın öncüleri ve ilk adımlar: 1915 – 1933,
- Türk coğrafyasının kuruluş ve örgütlenmesi: 1933 – 1941,
- Türk coğrafyasının yükselişi: 1942 – ve sonrası
Yorumlar
Yorum Gönder